Lady Makbet to jedna z najbardziej ikonicznych postaci współczesnego teatru. Prawdziwy pierwowzór femme fatale przedstawia obraz kobiety, owładniętej rządzą władzy i prestiżu. Stanowi bohaterkę wyrazistą, prawdziwie głęboką postać o negatywnym wydźwięku. Niektórzy badacze teatru ośmielają się wręcz nazywać ją „czwartą wiedźmą”, ponieważ ma nawet bardziej destruktywny wpływ na bohatera niż te metafizyczne istoty. Silna, pełna determinacji kobieta ostatecznie łamie się jednak pod wpływem własnego sumienia. Szaleństwo, które towarzyszy ostatnim chwilom życia Lady Makbet umieszcza ją ponownie pośród zwyczajnych ludzie, nie zaś potwornych szwarccharakterów o przesadnie mrocznych kreacjach.
Spis treści
Charakterystyka Lady Makbet
O wyglądzie Lady Makbet Szekspir nie wspomina za wiele. Duncan określa ją podczas spotkania mianem „pięknej gospodyni”, można więc zakładać jej urodę. Wiek szlachcianki również pozostaje tajemnicą, nie może być jednak młódką. Świadczy o tym fakt pewnej wiedzy o macierzyństwie. Enigmatyczne słowa o dziecku trudno jednak zinterpretować. Czy Makbet i Lady Makbet posiadali kiedyś potomstwo? Zapewne, chociaż nie wiemy, co się z nim stało.
Charakter bohaterki określić można jako silny. Lady Makbet to kobieta o wyrazistych cechach osobowości, szczególnie w oczy rzuca się jej determinacja oraz wola. Sam Makbet uważa, że powinna ona rodzić samych synów, taką silną wolę posiada. Determinacji towarzyszy przy tym bezwzględność, przeciwstawiona pewnego afektowi u męża bohaterki. Ogłasza to sama, kiedy rozumie potrzebę przekonania go do popełnienia zbrodni. Owo królobójstwo ujawnia przy tym straszliwe ambicje Lady Makbet. Bez mrugnięcia okiem twierdzi ona, że zdolna by była roztrzaskać o podłogę własne dziecko, jeżeli tylko dałoby to jej tytuł królowej. Kobieta nade wszystko pragnie więc pozycji, jest ambitna i zdecydowana.
Przejawia przy tym postawę cyniczną, połączoną z ponadprzeciętną inteligencją. Kobieta doskonale odgrywa rolę dobrej gospodyni, delikatnej damy czy miłej królowej o ile tylko wymaga tego sytuacja. To, w jaki sposób manipuluje Makbetem, świadczy również o jej bezwzględnym podejściu do innych. Dokładnie zna wszelkie ambicje i kompleksy męża, celnie punktując je dla własnej korzyści. Jako twórczyni planu zabicia króla planuje wszystko bardzo drobiazgowo, mając na uwadze wszelkie możliwe przeciwności. Pamięta nawet o pomazaniu krwią spitych szambelanów króla, co robi sama ze względu na panikę Makbeta.
Uczucia do własnego męża to sprawa bardzo delikatna w wypadku Lady Makbet. Kobieta wydaje się odwzajemniać pewien afekt, jaki żywi do niej mąż. Dba o jego stan psychiczny, chciałaby awansu społecznego Makbeta. Zarazem jednak nie ma żadnych rozterek przed wykorzystaniem jego słabości ducha i graniu na ambicjach. Z innej perspektywy patrząc, sugeruje to doskonałą znajomość swojego partnera. Niektóre źródła sugerują, że tragiczny koniec bohaterki spowodowany był częściowo przez Makbeta, który ją osamotnił. Z pewnością wpłynęło to na nią negatywnie.
Koniec utworu prezentuje nam inną Lady Makbet. Kobieta nie utrzymała ciężaru popełnionej zbrodni. Dręczona przez bezsenność i tłumione wyrzuty sumienia, oszalała. Objawiało się to lunatykowaniem, podczas którego kompulsywnie tarła ręce. Zmywała tak widmową krew, którą się splamiła. Ostatecznie odebrała sobie życie sama, nie wiadomo na jaki sposób.
Nie można mieć wątpliwości co do negatywnego oddziaływania Lady Makbet na swojego męża. Chociaż często podkreśla ona chęć pomocy Makbetowi w spełnieniu jego ambicji, te słowa stanowią jedynie zawoalowanie własnych żądz. Kobieta ta pragnie zostać królową, dzielić tyle władzy, o ile pozwala jej struktura społeczna Szkocji. Zdolna jest dla osiągnięcie tego celu na naprawdę wiele, nie można jej jednak ostatecznie traktować jak np. Hekate czy trzech wiedź. Jest bowiem nadal istotą ludzką, która podlega sumieniu i poczytalności. Tragiczny los, który staje się udziałem Lady Makbet, powinien uświadamiać, że nasze aspiracje będą miały swoje konsekwencje. To właśnie czyni nas ludźmi i o tym bohaterka szekspirowska zapomniała.